Τρεις τεχνολογίες βαφής μεταλλικών επιφανειών και το οικολογικό τους αποτύπωμα: Ανοδίωση, υγρή βαφή PVDF και Ηλεκτροστατική Bαφή με πούδρα. ― 

Καθώς συμβάλλει σημαντικά στο συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα του έργου, η επιλογή οικολογικών τεχνολογιών επιφανειακής επεξεργασίας και βαφής των μεταλλικών αρχιτεκτονικών στοιχείων αποτελεί πλέον ένα από τα σημαντικότερα κριτήρια κατά τη σύνταξη των προδιαγραφών μιας αρχιτεκτονικής μελέτης.

Οι τρεις διαφορετικές τεχνολογίες βαφής μεταλλικών επιφανειών είναι η βαφή με υγρά χρώματα (PVDF), η ανοδίωση και η οικολογική βαφή με πούδρες. Ποιες είναι οι επιλογές και ποια τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε μεθόδου;

Η ανοδίωση, η οποία μπορεί να γίνει μόνο σε αλουμίνιο, είναι η παλαιότερη μέθοδος επιφανειακής επεξεργασίας και χρωματισμού. Πρόκειται για μια ηλεκτροχημική διαδικασία που επιφέρει αλλαγές στη δομή του επιφανειακού στρώματος του μετάλλου, σκληραίνοντάς το ώστε να δημιουργείται μια λεπτή κρούστα με μεγαλύτερη αντοχή στη διάβρωση. Το μέταλλο εμβαπτίζεται σε συστοιχία δεξαμενών με χημικά αντιδραστήρια όπου, με εφαρμογή διαφοράς δυναμικού, επιτυγχάνεται ηλεκτροχημική προσβολή της επιφάνειας του, δημιουργώντας ένα στρώμα προστασίας έναντι της διάβρωσης. Με τη χρήση των κατάλληλων χημικών διαλυμάτων στις δεξαμενές ανοδίωσης επιτυγχάνονται ποικίλοι επιφανειακοί χρωματισμοί. Με την ανοδίωση επιτυγχάνεται ο χρωματισμός του μετάλλου στο φυσικό του χρώμα και η μεγάλη διάρκεια ζωής σε έντονα διαβρωτικό περιβάλλον. Συχνά οι αρχιτέκτονες προτιμούν την ανοδίωση, επειδή υπόσχεται μια εντύπωση του υλικού που μοιάζει πιο κοντά στο «φυσικό» του χρώμα. Δεν είναι, όμως, μία διαδικασία φιλική προς το περιβάλλον, οπότε, στην πραγματικότητα, αποκλίνει σημαντικά από τη φύση του υλικού: Πέρα από την περιορισμένη γκάμα των αποχρώσεων που μπορεί να προσφέρει, βασικό μειονέκτημα της ανοδίωσης είναι οι απαιτήσεις για εφαρμογή διεργασιών μεγάλης ακριβείας για την επίτευξη ορθού αποτελέσματος, η δυσκολία επίτευξης ομοιόμορφης απόχρωσης, η έλλειψη δυνατότητας διορθωτικών επεμβάσεων επί τόπου σε περίπτωση χτυπημάτων κατά τη μεταφορά ή την τοποθέτηση, αλλά και το μεγάλο ενεργειακό κόστος, το οποίο καθιστά την μέθοδο αυτή ιδιαίτερα επιβαρυντική για το περιβάλλον.

Η βαφή με υγρά χρώματα δεν εφαρμόζεται μόνο στο αλουμίνιο, αλλά επιπλέον και στον χάλυβα. Είναι μέθοδος ιδιαίτερα δημοφιλής στις αγορές της Αμερικής και της Μέσης Ανατολής και γίνεται με συστήματα πολλών στρωμάτων PVDF. Τα υλικά αυτά παρασκευάζονται με μίγματα ρητινών πολυβινυλίων με ακρυλικές ρητίνες. Οι υγρές αυτές βαφές έχουν ελαστικότητα και υψηλή αντοχή στην υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου. Η εφαρμογή τους έχει, όμως, υψηλό οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος, καθώς προϋποθέτει πολλά στρώματα βαφής και προεργασία του μετάλλου με ενώσεις χρωμίου. Οι αντοχές τους σε μηχανικές καταπονήσεις της επιφάνειας είναι περιορισμένες. Εκτός της μεγάλης κατανάλωσης ενέργειας για την βαφή τους, η χρήση τους επιβαρύνει σημαντικά το περιβάλλον με απόβλητες οργανικές πτητικές ενώσεις (VOCs), και αυτός είναι ο κύριος λόγος για τη συνεχή μείωση της κατανάλωσής τους σε παγκόσμια κλίμακα.

Η ηλεκτροστατική βαφή πούδρας είναι η επικάλυψη του μετάλλου με χρώμα σε στερεά μορφή με σκοπό, αφενός την προστασία του από την διάβρωση, και αφετέρου την επίτευξη του επιθυμητού χρωματισμού και εμφάνισης. Οι πούδρες Η/Β εφαρμόζονται τόσο σε αλουμίνιο όσο και σε χάλυβα, δίνοντας τη δυνατότητα να συνδυαστούν ακόμα αρχιτεκτονικά στοιχεία και των δύο αυτών μετάλλων στο ίδιο έργο. Η χρήση πουδρών βαφής κερδίζει συνεχώς μερίδιο αγοράς έναντι των άλλων τεχνολογιών γιατί διαθέτει πληθώρα πλεονεκτημάτων:

Καταρχήν, οι πούδρες παρέχουν υψηλή προστασία έναντι της διάβρωσης: Οι αρχιτεκτονικές πούδρες βαφής Interpon D εφαρμόζονται σε μία στρώση και επιτυγχάνουν στις αυστηρές δοκιμές αλατονέφωσης στο αλουμίνιο, χωρίς την ανάγκη εφαρμογής ασταριών, όπως είναι απαραίτητο για τις υγρές βαφές. Με την ενδεδειγμένη για την συγκεκριμένη τοποθεσία του έργου χημική προεργασία μετάλλου (πχ seaside chrome free, προανοδίωση) και τη βαφή με υπερανθεκτικές πούδρες Interpon D2525 επιτυγχάνεται κορυφαία αντιδιαβρωτική προστασία σε βάθος χρόνου.

Σε αντίθεση με την ανοδίωση, εξασφαλίζουν τεράστια ποικιλία αποχρώσεων, γυαλάδας, υφών και ειδικών εφέ: Οι αρχιτεκτονικές πούδρες βαφής Interpon D προσφέρονται σε στοκ σε πολύ μεγάλη ποικιλία αποχρώσεων. Για τη διευκόλυνση των μελετητών, οι αποχρώσεις δίνονται στις κλασικές χρωματικές κωδικοποιήσεις (RAL Classic, NCS S, British Standards, κλπ). Επιπλέον, οι πούδρες βαφής Interpon D διατίθενται σε trend αποχρώσεις, με μεταλλικό εφέ ή μη, οι οποίες αναπτύσσονται από την εταιρία σε συνεργασία με τους συμβούλους τάσεων στο Κέντρο Αισθητικής της AkzoNobel. Με τις πούδρες βαφής επιτυγχάνεται όλη η γκάμα γυαλάδας, από full gloss έως dead matt. Τα φινιρίσματα μπορούν να είναι λεία ή λεπτό σαγρέ, Sable, Silky Texture, κ.α. Κάθε συνδυασμός απόχρωσης, γυαλάδας και φινιρίσματος είναι εφικτός!

Οι πούδρες βαφής έχουν κορυφαία αντοχή στις καιρικές συνθήκες: Οι υπερανθεκτικές πούδρες Interpon D2525 & Interpon D3020 περνούν με επιτυχία τη δοκιμή φυσικής γήρανσης Florida (αντίστοιχα, 5 και 10 ετών), φέρουν όλες τις παγκόσμιες πιστοποιήσεις και ανταποκρίνονται στα πιο απαιτητικά διεθνή πρότυπα (Qualicoat, GSB, AAMA, κ.α.). Είναι οι πρώτες υπερανθεκτικές πούδρες που κυκλοφόρησαν στην αγορά και οι επιδόσεις τους, που παρακολουθούνται στα κτίρια τα τελευταία 30 χρόνια, ξεπερνούν τις προσδοκίες! Συνοδεύονται από εγγυήσεις Project Guarantees, ειδικά μελετημένες για την τοποθεσία και το είδος του έργου, οι οποίες παρέχονται σε βαφεία Interpon D Approved Applicators, για τη διατήρηση της απόχρωσης, γυαλάδας και άλλων χαρακτηριστικών του φιλμ, που φθάνουν και τα 30 χρόνια.

Πάνω απ’όλα, οι πούδρες βαφής έχουν μελετηθεί ώστε να έχουν εύκολη, αποδοτική και οικολογική εφαρμογή: Οι πούδρες ηλεκτροστατικής βαφής δεν περιέχουν διαλύτες, εφαρμόζονται μόνο σε ένα στρώμα βαφής, ενώ η περίσσεια του χρώματος ανακυκλώνεται στην καμπίνα βαφής και επαναχρησιμοποιείται, με σχεδόν μηδενικές απώλειες υλικού. Σε περίπτωση χτυπήματος ή άλλης φθοράς, οι βαμμένες επιφάνειες έχουν τη δυνατότητα επιδιόρθωσης επί τόπου ή κατά την μεταφορά, κατασκευή & τοποθέτηση. Δεν παράγουν απόβλητα πτητικά VOC όπως τα υγρά χρώματα. Οι πούδρες Interpon D δεν περιέχουν τοξικά συστατικά, ούτε δημιουργούν τοξικά απόβλητα κατά τον πολυμερισμό τους. Διαθέτουν περιβαλλοντική δήλωση EPD.

Στην Ελλάδα, με τον πάρα πολύ δυνατό ήλιο και τα παραθαλάσσια περιβάλλοντα, με μεγάλη αντανάκλαση ηλιακής ακτινοβολίας και ατμόσφαιρα βεβαρυμμένη με ιόντα χλωρίου,γίνεται ολοένα και περισσότερο αντιληπτό από τους μελετητές ότι οι πούδρες βαφής είναι η πιο ενδεδειγμένη μέθοδος χρωματισμού και προστασίας των μεταλλικών επιφανειών. Καθώς η τεχνολογία των κατασκευαστικών έργων αλλάζει διαρκώς και εκσυγχρονίζεται, στο πολύ προσεχές μέλλον πρόκειται να δούμε μία σειρά από πρωτότυπες αρχιτεκτονικές εφαρμογές με πούδρες ηλεκτροστατικής βαφής, ειδικά μελετημένες για τις συνθήκες και τις απαιτήσεις του συγκεκριμένου τόπου.