Chromophobia ― 

O David Batchelor είναι Βρετανός εικαστικός και συγγραφέας. Το 2000, δημοσίευσε το βιβλίο του, Chromophobia, για να φέρει στην επιφάνεια τους πιο βαθιά ριζωμένους φόβους μας σχετικά με το χρώμα.

Η Chromophobia – «χρωμοφοβία» – είναι ο φόβος ότι το χρώμα μολύνει και διαφθείρει. Η αντίληψη αυτή είναι βαθιά ριζωμένη στον Δυτικό πολιτισμό, ήδη από την εποχή της Αρχαιότητας. Αυτό φαίνεται στις πολλαπλές προσπάθειες να «εξαγνιστούν» από το χρώμα η τέχνη, η λογοτεχνία και η αρχιτεκτονική, είτε ταυτίζοντας το χρώμα με τις ιδιότητες ενός «ξένου» σώματος – του ανατολίτικου, του γυναικείου, του παιδικού, του χυδαίου ή του παθολογικού – είτε εξοστρακίζοντάς το στην περιοχή του επιφανειακού, του ανούσιου ή του διακοσμητικού, η οποία συχνά γίνεται αντιληπτή ως το ίδιο πράγμα. Στο Chromophobia, ο David Batchelor αναλύει την ιστορία, και τα κίνητρα πίσω από την απώθηση του χρώματος: ξεκινώντας από παραδείγματα της λογοτεχνίας του 19^ου αιώνα, καταπιάνεται με την αρχιτεκτονική και τον κινηματογράφο του 20ού, την Pop Art, τον μινιμαλισμό, καθώς και την τέχνη και την αρχιτεκτονική της σύγχρονης εποχής. Ο Batchelor ξεδιπλώνει το πως το χρώμα ταιριάζει, ή δεν ταιριάζει, μέσα στο πολιτισμικό φαντασιακό της Δύσης, εξερευνώντας διαφορετικά θέματα, όπως η «μεγάλη λευκή φάλαινα» του Melville, το «ταξίδι της Ανατολής» του Le Corbusier, οι πειραματισμοί του Huxley με τα ψυχοτρόπα, το ταξίδι της Ντόροθι στη Χώρα του Οζ, και οι επιπλοκές που έχουν για τους σύγχρονους καλλιτέχνες τα βιομηχανικά χρώματα και υλικά.

Διαβάζοντας το Chromophobia, δεν πρέπει κανείς να περιμένει κάποιου είδους ακαδημαϊκή αυστηρότητα στη γλώσσα. Αντίθετα, το βιβλίο είναι ταυτοχρόνως διασκεδαστικό αλλά και ερεθιστικό για τη σκέψη, μέσα από τον προσωπικό και πρωτότυπο τρόπο με τον οποίο ο Batchelor φέρνει μαζί πολιτισμικά φαινόμενα τα οποία σχετίζονται με την αντίληψή μας για το χρώμα. Ενώ το βιβλίο μοιάζει μικρό και τα κεφάλαιά του αυτόνομα, τελικά χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο για να διαβαστεί, επειδή τα επιχειρήματα που φέρνει στην επιφάνεια απαιτούν σκέψη: η στόχευση, αλλά και η μέθοδος του συγγραφέα, είναι σχεδόν ψυχαναλυτική. Τελικά, το να αντιμετωπίσει κανείς τη «χρωμοφοβία», μπορεί να είναι τόσο διασκεδαστικό και τόσο απελευθερωτικό όσο το να βρεθεί μπροστά σε μία έκρηξη χρώματος.

Το βιβλίο είναι απαραίτητο ανάγνωσμα για αρχιτέκτονες, σχεδιαστές, καλλιτέχνες αλλά και για το μη εξειδικευμένο κοινό, εφόσον επιθυμούν να ξανασκεφτούν τις ιδέες που τους έχουν επιβληθεί από το πολιτισμικό τους πλαίσιο. Το κέρδος θα είναι μία αβίαστη απελευθέρωση της προσωπικής τους δημιουργικότητας, και η ανακάλυψη από την αρχή του ενός εκφραστικού μέσου που έχει κάνει μεγάλη τέχνη, μέσα στους αιώνες: του χρώματος.

Follow David Batchelor on Instagram